Артыкул 27. Узрост, з якога надыходзіць крымінальная адказнасць
1. Крымінальнай адказнасці падлягае асоба, якая дасягнула да часу ўчынення злачынства шаснаццацігадовага ўзросту, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных гэтым Кодэксам.
2. Асобы, якія ўчынілі забароненыя гэтым Кодэксам дзеянні ва ўзросце ад чатырнаццаці да шаснаццаці гадоў, падлягаюць крымінальнай адказнасці толькі за:
1) забойства (артыкул 139);
2) прычыненне смерці па неасцярожнасці (артыкул 144);
3) наўмыснае прычыненне цяжкага цялеснага пашкоджання (артыкул 147);
4) наўмыснае прычыненне менш цяжкага цялеснага пашкоджання (артыкул 149);
5) згвалтаванне (артыкул 166);
6) гвалтоўныя дзеянні сэксуальнага характару (артыкул 167);
7) выкраданне чалавека (артыкул 182);
8) крадзеж (артыкул 205);
9) рабаванне (артыкул 206);
10) разбой (артыкул 207);
11) вымагальніцтва (артыкул 208);
111) крадзеж маёмасці шляхам мадыфікацыі камп'ютарнай інфармацыі (артыкул 212);
12) угон транспартнага сродку або маламернага судна (артыкул 214);
13) наўмыснае знішчэнне або пашкоджанне чужой маёмасці (часткі 2 і 3 артыкула 218);
14) захоп закладніка (артыкул 291);
15) крадзеж агнястрэльнай зброі, боепрыпасаў або выбуховых рэчываў (артыкул 294);
16) наўмыснае прывядзенне ў непрыдатнасць транспартнага сродку або шляхоў зносін (артыкул 309);
17) крадзеж наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў, іх прэкурсораў і аналагаў (артыкул 327);
171) незаконны абарот наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў, іх прэкурсораў або аналагаў (часткі 2–5 артыкула 328);
18) хуліганства (артыкул 339);
19) загадзя ілжывае паведамленне аб небяспецы (артыкул 340);
20) апаганенне збудаванняў і псаванне маёмасці (артыкул 341);
21) уцёкі з папраўчай установы, якая выконвае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі, арыштнага дома або з-пад варты (артыкул 413).
3. Не падлягае крымінальнай адказнасці непаўналетняя асоба, якая дасягнула прадугледжанага часткамі 1 або 2 гэтага артыкула ўзросту, калі будзе ўстаноўлена, што з прычыны адставання ў псіхічным развіцці, не звязанага з псіхічным расстройствам (захворваннем), яна ў час учынення грамадска небяспечнай дзеі была не здольная усведамляць фактычны характар або грамадскую небяспеку сваёй дзеі.
РАЗДЗЕЛ V
АСАБЛІВАСЦІ КРЫМІНАЛЬНАЙ АДКАЗНАСЦІ АСАБ,
Якія здзейснілі злачынствы ва ўзросце да 18 гадоў.
Разьдзел 15
ПАКАРАННЕ І ЯГО ПРЫЗНАЧЭННЕ АСОБАМ,
Якія здзейснілі злачынствы ва ўзросце да 18 гадоў.
Артыкул 108. Крымінальная адказнасць непаўналетніх
Крымінальная адказнасць асобы, якая ўчыніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, наступае ў адпаведнасці з палажэннямі гэтага Кодэкса з улікам правіл, прадугледжаных гэтым раздзелам.
Артыкул 109. Віды пакаранняў
Да асобы, якая ўчыніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, могуць быць прыменены наступныя пакаранні:
1) грамадскія працы;
2) штраф;
3) пазбаўленне права займацца пэўнай дзейнасцю;
4) папраўчыя працы;
5) арышт;
51) абмежаванне волі;
6) пазбаўленне волі.
Артыкул 110. Грамадскія працы
Грамадскія работы назначаюцца асуджанаму, які дасягнуў шаснаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, на тэрмін ад трыццаці да ста васьмідзесяці гадзін і заключаюцца ў выкананні работ, пасільных для такой асобы. Працягласць выканання гэтага віду пакарання не можа перавышаць трох гадзін у дзень і трох дзён у тыдзень. Асуджанымі, якія атрымліваюць адукацыю або маюць пастаяннае месца работы, грамадскія работы адбываюцца ў вольны ад вучобы або асноўнай работы час.
Артыкул 111. Штраф
1. Штраф прызначаецца асобе, якая ўчыніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, калі яно мае самастойны заробак (даход) або маёмасць, у памеры ад пяці да пяцідзесяці базавых велічынь.
2. У выпадку немагчымасці спагнання штрафу пры адсутнасці прыкмет ухілення ад яго выплаты суд па прадстаўленні органа, на які ўскладзена выкананне прыгавору, можа замяніць штраф грамадскімі работамі або прымусовымі мерамі выхаваўчага характару.
Артыкул 112. Пазбаўленне права займацца пэўнай дзейнасцю
Пазбаўленне права займацца пэўнай дзейнасцю назначаецца асобе, якая дасягнула шаснаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, на тэрмін ад аднаго да трох гадоў.
Артыкул 113. Папраўчыя работы
1. Папраўчыя работы назначаюцца асобе, якая дасягнула шаснаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, на тэрмін ад двух месяцаў да аднаго года па месцы працы.
2. З заробку асуджанага да папраўчых работ ажыццяўляецца ўтрыманне ў даход дзяржавы ў памеры, устаноўленым прыгаворам суда, у межах ад пяці да пятнаццаці працэнтаў.
Артыкул 114. Арышт
Арышт прызначаецца непаўналетняму, які дасягнуў шаснаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прысуду, і ўстанаўліваецца на тэрмін ад аднаго да двух месяцаў.
Артыкул 1141. Абмежаванне свабоды
Абмежаванне свабоды прызначаецца асобе, якая ўчыніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, на тэрмін ад шасці месяцаў да трох гадоў. Асобе, якая не дасягнула васемнаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, абмежаванне волі прызначаецца без накіравання ў папраўчую ўстанову адкрытага тыпу, а асобе, якая дасягнула васемнаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, – з накіраваннем або без накіравання ў папраўчую ўстанову адкрытага тыпу.
Артыкул 115. Пазбаўленне волі
1. Асобе, якая ўпершыню здзейсніла ва ўзросце да васямнаццаці гадоў злачынства, якое не ўяўляе вялікай грамадскай небяспекі, пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі не прызначаецца.
2. Асобе, якая здзейсніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў, тэрмін пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі не можа перавышаць:
1) за менш цяжкае злачынства - трох гадоў;
2) за цяжкае злачынства - сямі гадоў;
3) за асабліва цяжкае злачынства - дзесяці гадоў;
4) за асабліва цяжкае злачынства, спалучанае з наўмысным замахам на жыццё чалавека або з незаконным абаротам наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў, іх прэкурсораў або аналагаў, - дванаццаці гадоў.
3. Асобе, якая не дасягнула васемнаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, адбыванне пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі прызначаецца ў выхаваўчай калоніі.
4. Асобе, якая ўчыніла злачынства ва ўзросце да васемнаццаці гадоў і дасягнула васемнаццацігадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, адбыванне пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі прызначаецца ў папраўчай калоніі ва ўмовах агульнага рэжыму.
Артыкул 116. Прызначэнне пакарання
1. Пры назначэнні пакарання непаўналетняму ўлічваюцца, акрамя абставін, указаных у артыкулах 62, 66, 67 і 69 гэтага Кодэкса, умовы яго жыцця і выхавання, ступень псіхічнага развіцця, стан здароўя, іншыя асаблівасці асобы, а таксама ўплыў іншых асоб.
2. Асобе, якая ўчыніла ва ўзросце да васемнаццаці гадоў некалькі злачынстваў, якія ўключаюць злачынствы, якія не ўяўляюць вялікай грамадскай небяспекі, менш цяжкія або цяжкія злачынствы ў любым спалучэнні, канчатковае пакаранне прызначаецца шляхам паглынання менш строгага пакарання больш строгім або шляхам частковага або поўнага складання пакаранняў. Пры гэтым канчатковае пакаранне не можа перавышаць максімальнага тэрміну або памеру пакарання, прадугледжанага за найбольш цяжкае з учыненых злачынстваў, з улікам абмежаванняў, прадугледжаных артыкулам 115 гэтага Кодэкса.
3. Асобе, якая ўчыніла ва ўзросце ад чатырнаццаці да шаснаццаці гадоў некалькі злачынстваў, якія ўключаюць хаця б адно асабліва цяжкае злачынства, канчатковае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі не можа быць назначана на тэрмін звыш трынаццаці гадоў.
4. Асобе, якая ўчыніла ва ўзросце ад шаснаццаці да васемнаццаці гадоў некалькі злачынстваў, якія ўключаюць хаця б адно асабліва цяжкае злачынства, канчатковае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі не можа быць назначана на тэрмін звыш пятнаццаці гадоў.
5. Канчатковае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі па сукупнасці прыгавораў непаўналетняму не можа быць назначана на тэрмін больш за семнаццаць гадоў.
Артыкул 117. Асуджэнне непаўналетняга з прымяненнем прымусовых мер выхаваўчага характару
1. Калі ў працэсе судовага разгляду будзе ўстаноўлена, што выпраўленне непаўналетняга, які асуджаецца за ўчыненне злачынства, які не ўяўляе вялікай грамадскай небяспекі, або ўпершыню асуджаецца за ўчыненне менш цяжкага злачынства, магчыма без прымянення крымінальнага пакарання, суд можа пастанавіць абвінаваўчы прыгавор і прымяніць да такой асобы. замест пакарання прымусовыя меры выхаваўчага характару.
11. Прымусовыя меры выхаваўчага характару таксама могуць быць прыменены да непаўналетняга ў выпадку, прадугледжаным часткай 2 артыкула 111 гэтага Кодэкса.
2. У адпаведнасці з часткай 1 гэтага артыкула суд можа прымяніць наступныя прымусовыя меры выхаваўчага характару:
1) перасцярога, якая заключаецца ў растлумачэнні непаўналетняму наступстваў паўторнага ўчынення злачынстваў, прадугледжаных гэтым Кодэксам;
2) ускладанне абавязку публічна або ў іншай форме, якая вызначаецца судом, прынесці прабачэнне пацярпеламу;
3) ускладанне на непаўналетняга, які дасягнуў пятнаццацiгадовага ўзросту да дня пастановы прыгавору, абавязкi кампенсаваць сваiмi сродкамi або ўстаранiць сваёй працай нанесены ўрон пры ўмове, што непаўналетнi мае самастойны заробак i памер урону не перавышае яго сярэднямесячнага заробку (даходу). У іншым выпадку кампенсацыя ўрону праводзіцца ў парадку грамадзянскага судаводства;
4) абмежаванне свабоды вольнага часу непаўналетняга на тэрмін ад аднаго да шасці месяцаў, якое заключаецца ва ўскладанні на яго абавязку захавання пэўнага парадку выкарыстання вольнага ад вучобы і работы часу. Суд можа прадугледзець забарону наведвання пэўных месцаў, выкарыстання пэўных формаў вольнага часу, у тым ліку звязаных з кіраваннем механічным транспартным сродкам, абмежаванне знаходжання па-за домам у пэўны час сутак, абавязак з'яўляцца для рэгістрацыі ў орган, які ажыццяўляе кантроль за паводзінамі непаўналетняга;
5) памяшканне непаўналетняга на тэрмін да двух гадоў, але не далей чым да дасягнення ім васемнаццацігадовага ўзросту ў спецыяльную навучальна-выхаваўчую або спецыяльную лячэбна-выхаваўчую ўстанову. Знаходжанне асуджанага ў спецыяльнай вучэбна-выхаваўчай або спецыяльнай лячэбна-выхаваўчай установе можа быць спынена датэрмінова судом, калі непаўналетні выправіўся і няма неабходнасці ў далейшым прымяненні названай прымусовай меры выхаваўчага характару, а таксама ў выпадках узнікнення абставін, якія перашкаджаюць знаходжанню асуджанага.
3. Умовы ўтрымання непаўналетняга ў спецыяльнай вучэбна-выхаваўчай або спецыяльнай лячэбна-выхаваўчай установе ўстанаўліваюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
4. На працягу тэрміну судзімасці пры прымяненні прымусовых мер выхаваўчага характару, прадугледжаных пунктамі 1-4 часткі 2 гэтага артыкула, за непаўналетнім ажыццяўляецца прафілактычнае назіранне і на яго ўскладаюцца абавязкі, прадугледжаныя часткай 2 артыкула 81 гэтага Кодэкса.
5. У выпадку злоснага ўхілення непаўналетняга на працягу тэрміну судзімасці ад выканання прымусовай меры выхаваўчага характару суд па прадстаўленні органа, які ведае яе выкананнем, можа замяніць дадзеную меру на больш строгую, прадугледжаную часткай 2 гэтага артыкула.
разгарнуць » / « згарнуць